1402 Ankara Savaşı ve Fetret Devri (1402-1413)
Bu dersimizde Yıldırım Beyazıd döneminin önemli bir siyasi olayı olan Ankara Savaşını ve bu savaş sonrası oluşan Fetret Dönemini inceleyeceğiz.
Dersin Sesli Anlatımı
ANKARA SAVAŞI (1402)
15. yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memluk ve Timur Devletiyle komşu olmuşlardı. Timur Çağatay Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurmuş, Altınorda devletinin parçalanmasına yol açmış, İran, Irak ve kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya başlamıştı.
Sebepleri:
Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları.
İki Türk hükümdarının da cihan hakimiyeti ideali.
Timur tarafından toprakları ellerinden alınan Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları, Timur’a karşı Yıldırım Bayezid’i kışkırtmaları.
Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi.
Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez istekleri.
Osmanlıların Balkanlarda ilerlemesinden endişelenen Papa’nın Osmanlılara karşı Timur’u kışkırtması.
NOT: Timur Yıldırım Bayezıt'dan Anadolu Beylerinin topraklarını iade etmesini, Celayiroğlu Ahmet ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini, Osmanlı Devleti’nin kendisine bağlılığını bildirmesini istemişti.
Savaş: İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk ovasında yapıldı. Karatatarlar’'ın ve Anadolu beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi Osmanlı ordusunun savaşı kaybetmesine ve Yıldırım Bayezid’in esir düşmesine neden oldu.
Sonuçları:
İlk ve son kez bir Osmanlı padişahı savaşta esir düştü (Yıldırım Bayezid)
Osmanlı Devleti, 11 yıl sürecek (1402-1413) Fetret (kargaşa,buhran,bunalım vb.) devrine girdi.
Timur’un yardımıyla Anadolu beyliklerinin yeniden kurulmasıyla Anadolu Türk siyasi birliği bozulmuştur. (Karesi ve Kadı Burhaneddin beylikleri hariç)
Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir süre durdu, hatta bazı topraklar kaybedildi.
İstanbul’un fethi 50 yıl gecikti.
Yıldırım Bayezid Dönemi İle İlgili Birkaç Önemli Not
İstanbul’u kuşatan İLK Osmanlı padişahı YILDIRIM BAYEZID’dir.(1391)
İLK büyük Osmanlı tersanesi Yıldırım Bayezıt tarafından Gelibolu'da yapıldı
Anadolu Türk Birliği İLK defa YILDIRIM BAYEZID tarafından kuruldu. Son olarak ise; Yavuz Sultan Selim döneminde 1515’te Turnadağ Savaşı ile olmuştur.
Osmanlılara Orta Avrupa’nın kapıları İLK defa NİĞBOLU ZAFERİ ile açıldı.(1396)
Anadolu Türk Birliği İLK defa Ankara Savaşı SONUNDA BOZULDU.(1402)
Osmanlılarda İLK taht kavgaları FETRET DEVRİ’inde oldu.(1402-1413)
İLK cülus bahşişi Yıldırım Bayezid tarafından 1389 tarihinde I. Kosova Savaşı sonrası tahta çıktığında dağıtılmıştır.
Osmanlı Devletinde Fetret Devri
Timur'un asıl amacı kendisine rakip olabilecek büyük bir Osmanlı Devleti'nin oluşmasını engellemekti. Bu nedenle savaşı kazandıktan sonra Anadolu Beylerinin topraklarını geri vererek, Anadolu Türk birliğini parçaladı. Osmanlı ülkesini Yıldırım'ın oğullarına bıraktı.
Timur'un Anadolu'dan çekilmesinden sonra Yıldırım Bayezid'in 4 oğlu arasında başlayan ve 11 yıl süren taht kavgası dönemine Osmanlı Tarihinde FETRET DEVRİ denir. Fetret Döneminde Yıldırım Bayezit'in oğulları Musa, Süleyman, İsa ve Mehmet Çelebiler iktidar mücadelesine giriştiler.Musa ve Mehmed Çelebiler arasındaki mücadele 5 Temmuz 1413'te Çamurluova Savaşı’na kadar devam etmiş ve bu savaşı kazanan Çelebi Mehmed, 5. Osmanlı padişahı olmuştur.Günümüz Bulgaristan-Sofya çevresinde bulunan Çamurluova’da kardeşine yenilen Musa Çelebi, Eflâk taraflarına kaçarken yakalanmış ve idâm edilip cenazesi Bursa’ya götürülmüştür. Musa Çelebi’nin Trakya’daki saltanatı iki buçuk yıl kadar devam etmiş ve onun tasfiyesiyle 10 sene, 11 ay, 8 gün süren ”Fetret Devri” sona ermiştir.
NOT : Fetret döneminde Rumeli'de Osmanlı yönetimine karşı önemli bir ayaklanma olmamıştır. Aynı zamanda Osmanlı Devleti bu dönemde ciddi bir toprak kaybına uğramamıştır. Bunun sebepleri:
Balkanlardaki adaletli ve hoşgörülü yönetim,
Uç beylerinin başarılı çalışmaları,
Avrupa'daki Yüzyıl Savaşları (1337-1453)’nın devam etmesi,
Niğbolu Zaferi (1396)’nin etkisi,
Balkan milletleri arasındaki mezhep çatışmaları(Katolik-Ortodoks)