DÖNEMİN ÖNEMLİ OLAYLARI
1. Cem Sultan Olayı
2. Osmanlı-Venedik İlişkileri
3. Osmanlı-lran İlişkileri ve Şah Kulu İsyanı
4. Osmanlı-Memlük İlişkileri
5. Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Çabaları.
1. Cem Sultan Olayı (1481-1495)
Fatih'in ölümüyle oğulları II. Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası başlamış, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memlük Devletine sığınmıştır. Bir süre sonra yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mücadelesine girişmiş ancak yine başarısız olarak bu defa da Rodos adasına kaçarak buradaki SAİNT JEAN ŞÖVALYELERİ’ne sığınmıştı. Şövalyeler Cem'i Papaya teslim etmişler, daha sonra Fransa'ya gönderilen Cem burada ölmüştür (1495). Osmanlı Devleti yaklaşık 15 yıl bu olayla uğraşmak zorunda kalmıştır.
NOT: Cem Sultan Olayı,Avrupalı Devletlerin araya girmesiyle uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Cem Olayının Osmanlı Devletine Etkileri
Cem'in Hıristiyanların eline geçmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmasına neden olmuştur.
Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur.
Cem Sultan'ın Memlükler'e sığındığı dönemde bu devlet tarafından padişah gibi karşılanıp himaye görmesi, Osmanlı- Memlük ilişkilerinin daha da bozulmasına sebep olmuştur.
Papa'nın bakım masrafı diye yüklü miktarda para alması Osmanlı maliyesini zayıflatmıştır.
Bu olay, II. Bayezıd'ın Şii tehlikesine karşı gereken önemi vermemesine neden olmuştur.
Bu olaydan dolayı İspanya’daki Müslüman devlet olan Endülüs Emevi Devleti’ne gereken yardım yapılamamış, ancak
II. Bayezid’in emriyle Hızır ve Oruç Reisler,İspanya’da halen hayatta kalan Müslüman ve Yahudileri kurtarmıştır (1492).
2. Osmanlı-Venedik İlişkileri
Venediklilerin, Mora halkını Osmanlılara karşı kışkırtması sonucunda 1499’da Osmanlı-Venedik savaşı başlamıştır. Osmanlı Devleti, ilk önemli deniz zaferini bu savaşta kazanmıştır. İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin kaleleri Venediklilerden alınmış,böylece Venedikliler 1502’de Mora’dan tamamen çıkarılmıştır.
3. Osmanlı-İran (Safevi) İlişkileri
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine 1502’de Şah İsmail tarafından SAFEVİ DEVLETİ kurulmuştu.
Safeviler’in amaçları;
Doğu Anadolu'yu ele geçirmek istiyorlardı.
Anadolu'ya gönderdikleri dervişlerle Şii mezhebini Anadolu'da yaymaya çalışıyorlardı.
Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI çıktı (1511). O sırada Trabzon valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II. Beyazıt’ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli önlem almaması üzerine yeniçerilerin ve devlet adamlarının desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu.
4. Osmanlı-Memlük İlişkileri (Fatih-II.Bayezid dönemleri)
Fatih döneminde bozulan Osmanlı-Memlük ilişkileri II. Bayezid döneminde savaşa dönüşmüştür.
Osmanlı Memluk ilişkilerinin bozulma sebepleri;
Fatih Döneminde Hicaz su yolları meselesi. (Fatih Memluk Sultanına Mekke yolunda gerekli önlemlerin alınarak hacıların rahatça seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmiş, ayrıca Hicaz su yollarının tamir edilmesini istemişti. Ancak Memluklar bu isteği iç işlerine karışma şeklinde yorumlamışlardı.)
Memlüklerin, Fatih döneminde Karamanoğullannı Osmanlılara karşı desteklemesi
II.Bayezid döneminde Memlükler'in Cem Sultan 'ı himaye etmeleri ve II. Bayezid’e karşı desteklemeleri,
Osmanlı Devleti ile Memluk Devleti arasında yer alan Güneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları Beyliği yüzünden iki devletin çekişmesi (Memlükler bu devleti egemenlik altına alıp genişlemek istiyordu)
SONUÇ: Osmanlı Devleti ile Memluklar arasında 6 yıl süren (1485-1491) savaş yaşandı. Bu savaş süresince iki taraf birbirlerine karşı üstünlük sağlayamadılar.Bu savaşlardan biri 1488 tarihli AĞAÇAYIRI MEYDAN SAVAŞI’dır.1491’de de barış imzalandı.
Osmanlı-Karamanoğulları İlişkileri / Karamanoğulları Beyliğine Son Verilmesi (1487)
Osmanlı Devleti ile Karamanoğulları arasında ilk mücadeleler ve ilk savaş, Sultan I.MURAT döneminde başlamıştı (1397).
Yıldırım Bayezid döneminde de 1397’de Osmanlı hakimiyetine alınan bu beylik 1402 Ankara Savaşı’ndan sonra tekrar kurulmuştu.Karamanoğulları Beyliği’nin Fatih döneminde Memlüklerle arasının iyi olması ve İstanbul’un fethi sırasında da Osmanlı’ya karşı Venediklilerle anlaşma yapması, II. Beyazıt döneminde de Cem olayına karıştıkları için bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı (1487).
6. Kili ve Akkerman kaleleri alınarak Boğdan'ın fethi tamamlanmıştır(1484)
Sonuçları:
Osmanlı'nın Kırım ile Balkan toprakları birleşti
İlk Osmanlı -Lehistan ilişkisi başladı. ü Karadeniz tam anlamıyla bir Türk gölü haline gelmiştir.
II. BAYEZİD DÖNEMİ İLE İLGİLİ BİRKAÇ ÖNEMLİ NOT
Dünyada İLK defa YİVLİ-SETLİ toplar II.BAYEZID zamanında yapılmıştır
İLK defa Avrupa Devletlerinin Osmanlı devletinin İÇ İŞLERİNE karışmasına neden olan olay CEM SULTAN ‘ın Papaya sığınmasıdır.
İLK Osmanlı-Lehistan ilişkileri II.Bayezid döneminde başlamıştır.
Dünyada İLK standart kanun Kanunname-i İhtisab-ı Bursa (Bursa Belediyesi Kanunu), dünyanın ilk standart kanunudur. Sulan II. Bayezid zamanında, 1502 yılında yürürlüğe giren kanun o günün ilk, bugünün hala eskimemiş kanunudur.