II. Selim Dönemi Siyasi Olayların Özeti
Kanuni’nin 1566 yılında ölümüyle tahtın tek varisi olan (diğer kardeşlerini
Hürrem Sultan’ın etkisiyle Kanuni ortadan kaldırmıştır) Kütahya valisi Şehzade Selim başa geçti. Hem dirayet hem de ilim noktasında kendinden önceki padişahların seviyesinde değildi. Bu dönem de kazanılan başarılarda Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın dirayetli siyasetinin de rolü büyüktür. Bu sebeplerden ötürü bu dönemi Sokullu dönemi olarak adlandırmak daha doğrudur. Osmanlı tarihinde ilk defa ordunun başında sefere çıkmayan padişah olan II. Selim aynı zamanda İstanbul’da ölen ilk padişahtır. Edirne’de Selimiye camiini inşa ettirmiştir.
Dönemin Önemli Olayları
Avusturya ile Antlaşma (1558)
Zigetvar seferinden sonra Avusturya Arşidükü Maksimilyen’in barış istenesi üzerine 1533 İstanbul antlaşmasına benzer bir antlaşma imzalandı. 1593 yılına kadar savaş yapılmadı. Avusturya’ya da bazı ayrıcalıklar tanındı.
Yemen’in Fethi (1568)
Yemen I. Hint seferi sonrasında Hadım Süleyman Paşa tarafından alınmış fakat denetim bir türlü sağlanamamıştı. Topal Mutahhar isyan etti. İki eyalet olarak düzenlenen Yemen tek eyalet haline getirilerek Özdemiroğlu Osman Paşa vali olarak gönderildi. Mısır valisi Sinan Paşa’nın da desteğini alan Özdemiroğlu kesin Osmanlı hakimiyetini sağladı.
Sakız Adasının Fethi (1568)
Sakız adası Cenevizlilerin elinde bulunuyordu. Fatih döneminden beri adadan vergi alınıyordu. Adanın korsan yatağı haline gelmesi üzerine Kaptan-ı Derya Piyale Paşa tarafından Sakız alındı.
Endonezya (Sumatra) Seferi (1568-1569)
Portekiz saldırıları karşısında Sumatra adasında hüküm süren Açe sultanlığı Osmanlı devletinden yardım istedi. Kurtoğlu Hızır Reis görevlendirildi. Endonezya’daki Müslüman Açe sultanlığına Portekizlilere karşı savaş araç gereçleri ve uzman asker yardımında bulunuldu.
Kıbrısın Fethi
Nedenleri:
1. Kıbrıs’ın jeopolitik konumunun çok önemli olması
2. Anadolu, Suriye ve Mısır arasındaki deniz yolu güvenliğinin adayı almayı zorunlu hale getirmesi
3. Venediklilerin Osmanlı tüccar ve gemilerine saldırması
4. Kıbrıs’ın zengin bir ülke olması
5. Doğu Akdeniz hakimiyetinin adanın alınmasını zorunlu kılması
Selim adanın fethini istemesine rağmen Sokullu buna karşı çıkıyordu. Sokullu adanın fethinin Avrupalıların haçlı seferine sebep olacağını ileri sürüyordu. Vezir Lala Mustafa paşa serdarlığında ve komutasındaki donanma ve ordu bir yıllık savaştan sonra adayı fethettiler. Antalya, Adana ve Yozgat sancaklarından getirilen halk adaya yerleştirildi.
Sonuçları:
1. Doğu Akdeniz tamamen Osmanlı egemenliğine girdi.
2. Mısır yolunun güvenliği sağlandı.
3. Anadolu’yu savunmak üzere bir iç savunma hattı oluşturuldu.
4. Kıbrıs’ ın fethi, İnebahtı deniz savaşına sebep oldu.
İnebahtı Deniz Savaşı (1571)
Kıbrıs adasının alınması Avrupa devletlerini harekete geçirdi. Papanın teşviki ile kurulan haçlı donanmasına Venedik, İspanya, Malta, Papalık ve diğer İtalya devletleri katıldı. Don Juan idaresindeki haçlı donanması İnebahtı yakınlarında yapılan savaşta Osmanlı donanması yok etti. Sadece Uluç ( Kılıç ünvanı verilecek) Ali Reis büyük bir başarı göstererek donanmanın bir kısmını kurtarabildi. Kapdanıderya Müezzinzade Ali Paşa kara askerleriyle savaş yapması yenilgide etkili olmuştur. Haçlı donanması da büyük yara almıştı. Osmanlı Donanması tarihte ilk kez burada yakılmıştır.
Osmanlı donanması kısa süre içinde tekrar oluşturuldu.(1572) Venedikliler barış istemek zorunda kaldılar. Vergi ödemeyi ve Kıbrıs’ın Osmanlı toprağı olduğunu kabul ettiler. Sokullu bu yenilgi üzerine “Biz,Kıbrıs’ı almakla kolunuzu kestik. Siz Inebahtı’da sakalımızı tıraş ettiniz. Kesilen kol çıkmaz ama kesilen sakal daha gür çıkar ” sözünü söylemiştir. Donanma yeniden inşa edilmiş ama yapılan bu büyük harcama Osmanlı ekonomini oldukça zorda bırakmıştır.
Tunus’un Fethi (1574)
Tunus,Barboros Hayrettin Paşa döneminde fetih edilmiş ancak, İspanyollar 1543’de geri almıştı. İnebahtı yenilgisinden sonra tekrar oluşturulan Osmanlı donanması 40 yıldır İspanyolların elinde olan Tunus’a,Yemen valisi Kılıç Sinan Paşa ve Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa tarafından düzenlenen seferle 1574 de Tunus fethedilmiştir.
II. Selim Dönemi İle İlgili Birkaç Önemli Not
İLK defa ordunun başında sefere çıkmayan Padişah II.SELİM dir.
İlk defa İstanbul’da doğan,İstanbul’da ölen padişah II.SELİM dir.
Valide Sultan adıyla anılan ilk padişah anası, II. Selimin hanımı ve III Muradın anası olan Nur Banu’dur.
Osmanlı donanması,
1571 İnebahtı’da - Haçlılar
1770 Çeşme’de - Ruslar
1827 Navarin’de - Rus, İngiliz ve Fransızlar
1853 Sinop’ta - Ruslar
tarafından yakılmıştır.