Dersin sesli anlatımı
Yakındoğu
Yakındoğu: Önasya,
Anadolu, Suriye, Filistin, İran, Mısır, Arap yarımadası ve Mezopotamya’nın tamamını içine alan bölgeye denir. Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Yakındoğu’da bulunan devletler şunlardır: Moğol-İlhanlı Devleti, Altınorda Devleti, Memlük Devleti, Trabzon Rum İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti ve Anadolu Beylikleridir.
Anadolu’da Durum
Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ Savaşı yenilgisinden sonra yıkılma dönemine girmiş, Moğol îlhanlılara bağlı duruma gelmişti. Anadolu Selçuklu Sultanları İlhanlıların atadığı birer vali durumundaydı. Bu siyasi boşluk ortamında Anadolu da çok sayıda Türk Beyliği kuruldu
Anadolu Türk Beylikleri
Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Karesioğulları, Aydınoğulları, Menteşoğulları, Saruhanoğulları, Candaroğulları, Hamitoğulları ve Osmanlı beyliği kurulmuştu. Bu beylikler de başlangıçta îlhanlılara bağlıydılar. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasıyla bu beylikler arasında Anadolu hakimiyeti konusunda mücadele başladı.
Trabzon Rum İmparatorluğu
IV. Haçlı seferi sonunda Haçlıların İstanbul’u işgal etmeleri üzerine Bizans İstanbul’dan kaçanlar tarafından Trabzon ve çevresinde kurulmuştu. 13. yüzyılda İlhanlı baskısı altındaydı.
Moğol-İlhanlı Devleti
Cengiz İmparatorluğunun parçalanmasıyla İran'da kurulan Türk-Moğol devletidir. Dönemin en güçlü devletlerindendir.
Altınorda Devleti
Cengiz İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla Karadeniz'in kuzeyinde kurulan Türk devletidir.
Balkanlar
Balkanlarda siyasi birlik yoktu. Balkan devletleri kendi aralarında savaşlar yapıyorlardı. Balkanlardaki mevcut devletler şunlardır:
Bulgar Krallığı
Sırp Krallığı (Balkanlardaki en güçlü krallık)
Macar krallığı
En güçlü devlet Sırp Krallığı idi. Bunların dışında Bosna Hersek, Eflak, Boğdan, Erdel ve Arnavutluk beylikleri gibi küçük devletlerde vardı. Trakya ve Mora ise Bizans egemenliğinde idi.
Bizans: 13. yüzyıla girildiğinde sınırları küçülmüş, eski askeri ve ekonomik gücü kalmamıştı. Taht kavgalarının yarattığı istikrarsız bir dönem yaşıyordu. Halk, Tekfur (vali)’ların ağır vergileri altında eziliyordu.
Avrupa
Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Avrupa’da feodalite (derebeylik) rejimi yaygındı. Güçlü merkezi krallıklar olarak İngiltere, Fransa ve Kutsal Roma-Germen İmparatorlukları bulunmaktaydı.
Osmanoğulları Ailesinin Kökeni, Anadolu’ya Gelişi Ve Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu
OSMANLILAR, OĞUZLAR'ın, BOZOK kolunun, GÜNHAN soyunun, KAYI boyunun, KARAKEÇİLİ aşiretine mensuptur.
Kayılar, 1071 Malazgirt Zaferi'nin ardından Anadolu'ya gelmişler, Anadolu Selçuklu Sultanı III. Alaaddin Keykubat tarafından 1230 YASSIÇEMEN SAVAŞI sonrası kendilerine yurtluk olarak verilen Ankara yakınlarındaki KARACADAG yöresine yerleşmişlerdir. Burada bir süre kalan Kayılar, reisleri Ertuğrul Gazi yönetiminde Söğüt ve Domaniç yöresine yerleşmişlerdir.
Osmanlı Devleti, 1299 yılında OSMAN BEY tarafından kurulmuştur. Osman Bey’in 1299’da bağımsızlığını ilan etmesine zemin hazırlayan gelişme; Moğol-İlhanlıların, Anadolu Selçuklu Sultanı III. Alâeddin Keykubad’ı İran ’a götürmeleri üzerine Anadolu ’da ortaya çıkan otorite boşluğudur.
Osmanlı Devleti’nin Genel Özellikleri
Tek bir hanedanın hüküm sürdüğü en uzun ömürlü devlettir.
Türk devletleri içinde en uzun süre yaşayan ve en geniş sınırlara ulaşanıdır.
Türk devletleri içinde merkezi otoritesi en güçlü olanıdır.
Kültür ve uygarlık alanında en ileri olan Türk devletidir.
Mutlak egemenlik haklanın hükümdar kullanır. Ancak, I. Ahmet dönemine kadar veraset yasası belirgin değildir.
Şeriat hukuku ile yönetildiğinden teokratik, mutlak egemenlik haklarını hükümdar kullandığından monarşik devlet yapısı görülür.
Fetih temeline dayandığından askeri; etnik yapı çeşitli olduğundan çok uluslu bir imparatorluktur. Ancak sömürgeci olmamıştır.
Osmanlı Devleti'nin Kısa Zamanda Büyümesinin Sebepleri
Merkeziyetçi bir devlet anlayışına sahip olması (Ülke diğer Türk devletlerinden farklı olarak hanedan üyeleri arasında bölünmemiştir.)
Bir UC BEYLİĞİ olması (Gaza sebebiyle diğer beyliklerden destek görmüştür, beylikler arasındaki mücadeleye başlangıçta katılmamıştır.)
Bizansın (tahta kavgaları vb.), Balkanların (mezhep çatışmaları vb) ve Anadolu’nun (beyliklerin mücadelesi vb.) karışıklık içinde bulunması.
Sürekli doğudan gelen Türkmen göçleriyle nüfusunun ve askeri gücünün artması
Osmanlı Devlet adamlarının yetenekli olması (ehliyet ve liyâkat prensibi)
Fethedilen yerlerde Türkleştirme politikasının izlenmesi ü Başlangıçta Anadolu beylikleri ile mücadele etmemeleri ü Ahilerin, şeyhlerin,erenlerin desteğini almaları.
Takip ettikleri mükemmel İSKAN siyaseti (istimalet politikası-yerleştirme siyaseti)
İngiltere ile Fransa arasında yapılan Yüzyıl Savaşları (1337-1453) ‘nın etkisi,
Ahi Teşkilâtı : Ahilik,12.ve 13.yy’da Anadolu’da İslâmi kurallar çerçevesinde, sosyal dayanışmayı ve üretimde kontrolü sağlayan esnaf meslek örgütüdür. Her meslek ve sanat örgütlenmesinin kendi içinde küçükten büyüğe doğru sıralanması sonucunda Ahi teşkilâtı oluşmuştur.Ahilik teşkilâtının sağladığı yararlar şunlardır;
Cihad anlayışının yaygınlaşması,
Anadolu’nun Türkleşmesi,
Zaviyeler kurarak sınırların ve yolların güvenliğinin sağlanması,
Haksız rekabeti önleyerek halkın korunmasını sağlamıştır.
Osmanlı Sıyasi Tarihinin Dönemlere Ayrılması
KURULUŞ DÖNEMİ |(1299-1453) | Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu - İstanbul’un Fethi
YÜKSELME DÖNEMİ | (1453-1579) | İstanbul’un Fethi - Sokullu’nun Ölümü
DURAKLAMA DÖNEMİ | (1579-1699) |Sokullu’nun Ölümü - Karlofça Antlaşması
GERİLEME DÖNEMİ | (1699-1792) | Karlofça Antlaşması- Yaş Antlaşması
DAĞILMA-YIKILIŞ DÖNEMİ | (1792-1922) | Yaş Antlaşması-Saltanatın kaldırılması
Kuruluş Devri Padişahları (1299-1453)
1) I. Osman | (1281-1326)
2) Orhan Bey | (1326-1362)
3) I. Murat (Hüdavendigar) | (1362-1389)
4) I. Bayezid (Yıldırım) | (1389-1402)
5) 1. Mehmet (Çelebi) | (1413-1421)
6) II. Murat | (1421-1451)
7) II. Mehmet(Fatih) in ilk iki yılı | (1451-1453...)